اولویت بندی مکانی تولید محصول پیاز در مناطق گرم و خشک (مطالعه موردی: استان سیستان و بلوچستان)

نیل همزمان به خودکفایی در تولید محصولات کشاورزی و کاهش فشار بر منابع آبی موجود مستلزم تعیین مناطق مستعد کشت بر اساس معیارهای ارزیابی مناسب می باشد. لذا در این پژوهش، به اولویت بندی شهرستان های مختلف استان سیستان و بلوچستان در تولید محصول پیاز به عنوان یکی از مهم ترین محصولات تولیدی استان پرداخته شد. بدین منظور، داده های اقلیمی و اطلاعات مربوط به تقویم کشت، متوسط عملکرد و سطح زیرکشت پیاز طی سال های 1379 تا 1390 جمع آوری شد. اولویت بندی بر اساس ترکیب شاخص های آب مجازی، ارزش واحد آب و بهره وری اقتصادی آب آبیاری صورت گرفت. میانگین پیاز مازاد تولیدی در استان برابر با 6/38 هزار تن بوده که حدود 70 درصد از آن در دو شهرستان سرباز و چابهار تولید می شود. بیش از 65 درصد از سطح استان در کلاس کشت خوب بر اساس معیارهای ارزیابی مناسب قرار دارند. با این وجود، کاهش سطح زیرکشت در شهرستان های ایرانشهر، کنارک و چابهار و اختصاص آن به شهرستان های خاش و یا سرباز می تواند درآمد سالانه را در حد قابل توجهی افزایش دهد. لذا، بر اساس نتایج این پژوهش، انتخاب محل مناسب کشت در استان توام با ارتقای راندمان آبیاری به 85 درصد در سطح استان قادر خواهد بود تا میزان شاخص بهره وری اقتصادی آب آبی را حدود 68/123 درصد افزایش دهد که نتیجه ی آن، افزایش منفعت حاصل از کشت پیاز به میزان دست کم 9/13554 تا حداکثر 2/56809 ریال به ازای هر مترمکعب آب مصرفی در استان خواهد بود.